Brechtje Sebregts over herstel en energiebalans volgens de vijf fasen theorie
Mieke Fraussen over TCG facereading en wat je gezicht vertelt bij overbelasting en burn-out
Nathalie Beijersbergen over hoe kruiden je lichaam van binnenuit voeden
Sarah Pritchard over zelfzorg als sleutel tot heling: inzichten van een Tui Na-expert
Katinka van Duijn over de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) en burn-outklachten
Acupuncturist en docente Katinka van Duijn verzorgt tijdens de Week van de Acupunctuur een speciaal webinar voor NVA-leden over burn-out, bezien vanuit de Traditionele Chinese Geneeskunde. In dit interview neemt ze ook jou als geïnteresseerde alvast mee in de waardevolle zienswijzen op burn-outklachten vanuit de TCG.
Wat valt jou als acupuncturist het meest op aan mensen met burn-outklachten?
‘Wat me vooral opvalt, is dat geen burn-out hetzelfde is. Elke cliënt brengt een eigen verhaal mee: de een worstelt met werkdruk of de combinatie van werk en gezin, een ander met perfectionisme of verdriet. Sommigen lopen rond met lichamelijke klachten zoals slapeloosheid, vermoeidheid of gespannen spieren, terwijl weer anderen vooral vastlopen in hun hoofd. Ook levensstijl speelt een grote rol: voeding, beweging, rust en de voortdurende digitale prikkels van tegenwoordig hebben allemaal invloed op hoe iemand herstelt.’
‘Ik zie mensen in verschillende fasen van burn-out. Soms is er alleen nog sprake van waarschuwingssignalen, maar die worden vaak genegeerd omdat men gewoon doorgaat. Anderen zitten midden in de instorting, het moment waarop het lichaam letterlijk de stekker eruit trekt. En dan is er de fase van herstel, waarin mensen langzaam leren voelen, grenzen ontdekken en opnieuw richting geven aan hun leven.’
‘Wat ik vaak hoor, is de innerlijke strijd. ‘Opgeven is geen optie’, zeggen veel cliënten, terwijl hun lichaam allang heeft aangegeven dat het genoeg is geweest. Er is vaak een sterke drang om alles vol te houden, om voor iedereen te blijven zorgen, ook als de energie volledig op is. Vermoeidheid, prikkelbaarheid en het verlies van plezier worden dan genegeerd. Toch zie ik burn-out niet als falen, maar als een uitnodiging. Het is een moment waarop het leven vraagt om stil te staan bij wat je echt leuk vindt, wat je energie geeft en wat je moeiteloos kunt volhouden.’
In de Chinese geneeskunde wordt burn-out vaak gezien als een disbalans. Wat bedoel je daarmee?
‘Vanuit de Chinese geneeskunde kijken we naar de balans van energie, de Qi, en naar de samenhang tussen de vijf elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Elk element heeft zijn eigen kwaliteiten én kwetsbaarheden. Wanneer die balans verstoord raakt, ontstaan klachten die we in het Westen burn-out noemen.
Zo zie ik bijvoorbeeld dat mensen met veel Hout-energie vaak te veel druk op zichzelf leggen en moeite hebben met grenzen stellen. Bij Vuur speelt eerder emotionele uitputting of slapeloosheid, terwijl Aarde-types geneigd zijn te veel te piekeren of verantwoordelijkheid te dragen. Metaal staat in verbinding met verdriet en perfectionisme, en bij Water gaat het vaak om diepe vermoeidheid of het gevoel de richting kwijt te zijn.
In essentie raakt de balans tussen inspanning en ontspanning zoek. Mensen teren te lang op hun reserves — wat we in de Chinese geneeskunde Jing noemen — tot er een moment komt dat de batterij niet meer oplaadt. De behandeling richt zich daarom op herstel van die energiebalans. Acupunctuur helpt om de energie weer te laten stromen, maar ook voeding, ademhaling, rituelen of gesprekken over levensstijl maken deel uit van het proces. Elke behandeling wordt afgestemd op het unieke patroon van de cliënt.’
Welke eerste stap raad je aan aan iemand die merkt dat hij of zij ‘op’ is, maar nog niet echt is ingestort?
‘Herstel begint altijd met bewustwording, met even stilstaan. Vaak zijn het juist de kleine stappen die het verschil maken. Dat kan betekenen dat je een keer nee zegt, dat je jezelf toestaat te rusten zonder schuldgevoel, of dat je je telefoon een dag uitzet en weer voelt hoe het is om echt aanwezig te zijn. Soms helpt een wandeling aan zee, een warm bad of gewoon een moment van diepe ademhaling om de verbinding met je lichaam te herstellen.’
‘En natuurlijk kan het zinvol zijn om een acupuncturist te bezoeken. Samen kun je onderzoeken waar jouw energie weglekt en wat je kunt doen om weer in balans te komen. Elke stap, hoe klein ook, is waardevol. Niet als prestatie, maar als uitnodiging tot herstel.’
Meer verhalen tijdens de Week van de Acupunctuur
Dit interview maakt deel uit van de Week van de Acupunctuur, die dit jaar in het teken staat van burn-out. Tijdens deze week delen we verschillende gesprekken met acupuncturisten en cliënten over hoe zij vanuit de Traditionele Chinese Geneeskunde kijken naar herstel van zowel lichamelijke als geestelijke uitputting.
Lees ook de andere interviews en laat je inspireren door verhalen van acupuncturisten en hun cliënten over herstel en balans.
