De gereedschapskist van de acupuncturist - Regine Sies over Hemelse Stammen en Aardse Takken
De kracht van verbinding: acupunctuur in Integrale Geneeskunde (IM)
Ik ga op reis en neem mee...de TCG!
Acupunctuur bij MS: verlichting bij vermoeidheid, slaap en concentratie?
Acupunctuur en IVF: verrijking van acupunctuur in de vruchtbaarheidszorg
De gereedschapskist van de acupuncturist - Frank Ettema over Japanse schedelacupunctuur
In deze reeks delen acupuncturisten hoe hun acupunctuurstijl van invloed is op het verloop en resultaat van behandelingen. Dit keer spreken we met Frank Ettema. Hij is werkzaam in revalidatiecentrum Reade en gespecialiseerd in Japanse schedelacupunctuur. Met name bij mensen met neuropathische pijn of een dwarslaesie blijkt deze methode opvallend effectief. Frank vertelt hoe hij deze benadering combineert met zijn achtergrond als fysiotherapeut en waarom beweging, in welke vorm dan ook, altijd de sleutel blijft.
Welke stijl pas jij toe als je dwarslaesiepatiënten behandelt en waarom spreekt die stijl jou aan?
‘Voor mensen met neuropathische pijn of een dwarslaesie werk ik meestal met Yamamoto New Scalp Acupuncture (YNSA), oftewel Japanse schedelacupunctuur. Ik kwam hiermee in aanraking via arts David Kopsky. Hij nam contact met me op nadat we gezamenlijk een patiënt behandeld hadden met opvallend goede resultaten. David was nieuwsgierig naar mijn aanpak.
Destijds werkte ik al bij revalidatiecentrum Reade en behandelde ik veel patiënten met zenuwpijn, een gedeeld interessegebied. Ik liet hem zien hoe fysieke beweging, bijvoorbeeld via de locomat (een robot die een loopbeweging simuleert), het lichaam helpt herinneren hoe het functioneerde vóór het trauma. Dit ‘net alsof’-lopen helpt niet alleen fysiek, maar roept ook emoties op, wat bijdraagt aan verwerking.
David paste Japanse schedelacupunctuur al toe als arts, ik als fysiotherapeut focuste op beweging. Onze visies sloten perfect op elkaar aan: beweging is de sleutel tot doorstroming, van lichaamsvloeistoffen én energie. Die combinatie blijkt krachtig.
In 2010 deden we samen een haalbaarheidsstudie. Daaruit bleek dat patiënten vaak na drie behandelingen al verbetering merken: In zeldzame gevallen verandert er niets, soms verdwijnt de pijn volledig, maar meestal ervaren patiënten meer ontspanning, pijnverlichting, betere stemming of focus.
Als er verbetering optreedt, volgen meestal nog negen behandelingen. Daarna is de pijn vaak een stuk beter te verdragen.
Na mijn TCM-opleiding specialiseerde ik me verder in traditionele Japanse acupunctuur en schedelacupunctuur.’
Combineer je deze stijl met andere behandelwijze. Hoe bereik je een goede afstemming?
‘In de eerste drie behandelingen gebruik ik alleen schedelacupunctuur. Pas als er verandering wordt waargenomen, combineer ik het soms met andere methodes, zoals Chinese acupunctuur of ademhalingstechnieken.
Ademhalingsoefeningen zijn heel krachtig, omdat patiënten ze zelf kunnen toepassen, dat geeft regie over hun pijn. Alles gebeurt in overleg. De afstemming met de patiënt is cruciaal: ik ben niets zonder wat zij mij vertellen.’
Hoe ziet een behandeling, in deze stijl, er in de praktijk uit?
‘De diagnose is meestal al gesteld: zenuwpijn. Ik kijk vervolgens naar de aard van de pijn: is die brandend, tintelend, uitstralend of voelt het als elektrische schokken? Dit vertelt iets over welke energie (of welk element) uit balans is volgens de Chinese geneeskunde.
Tijdens de behandeling plaats ik naalden op specifieke punten op de schedel. Die punten staan in verbinding met de plekken waar de pijn zich bevindt en zijn vaak gevoelig. De naalden blijven 20 tot 30 minuten zitten. Daarna vraag ik de patiënt of er iets is veranderd aan de pijnbeleving.’
Wat heb je geleerd in de jaren dat je met deze stijl en werkt en is je manier van werken veranderd?
‘In de afgelopen vijftien jaar heb ik geleerd hoe het lichaam zich verhoudt tot de natuurlijke orde. Daardoor ben ik mezelf steeds minder als ‘doener’ gaan zien. Het lichaam wíl herstellen, ik help slechts mee om een omgeving te creëren waarin dat mogelijk wordt.
Het draait niet om goed of fout, maar om chaos versus harmonie. Dwarslaesies, pijn en ziekte veroorzaken chaos. Samen met de patiënt werk ik aan het herstellen van harmonie.
Inmiddels is acupunctuur opgenomen in het Handboek Dwarslaesierevalidatie, iets wat vijftien jaar geleden ondenkbaar was. Gelukkig verandert er veel op het gebied van acceptatie van complementaire zorg.
Het woord ‘geneeswijze’ gebruik ik liever niet. Genezing is nooit gegarandeerd. Soms treedt er herstel op, soms alleen pijnverlichting of spirituele groei. Vaak is het ook een innerlijk proces: rouw, acceptatie, hoop, opnieuw leren leven.
Pijnbestrijding bleek een goed startpunt: daarin vinden westerse en oosterse geneeskunde elkaar. Het effect is bovendien snel meetbaar en dat helpt ook met het verlagen van zorgkosten.
Mijn rol als acupuncturist binnen een regulier revalidatiecentrum is nog altijd bijzonder. Ik hoop dat dit in de toekomst vanzelfsprekender wordt.’
Benieuwd naar meer acupunctuurstijlen?
Frank Ettema laat zien hoe schedelacupunctuur kan bijdragen aan pijnverlichting en herstel, zelfs binnen de reguliere revalidatiezorg. Zijn aanpak laat zien hoe klassiek oosterse principes en moderne westerse inzichten elkaar kunnen versterken.
Nieuwsgierig naar andere acupunctuurstijlen? Houd onze reeks De gereedschapskist van de acupuncturist in de gaten!
De gereedschapskist van de acupuncturist - Thierry de Vlieg over Dr. Tan balansmethode
Acupuncturist Thierry de Vlieg legt uit hoe hij met de Dr. Tan Balansmethode werkt: een krachtige stijl met direct resultaat bij o.a. pijn- en darmklachten.
De gereedschapskist van de acupuncturist - Ineke van der Ham over Applied Channel Theory
Acupuncturist en docent Ineke van der Ham vertelt over de acupunctuurstijl Applied Channel Theorie en de manier waarop zij dit toepast in de praktijk. Dit interview is onderdeel van een reeks over acupunctuurstijlen.
De gereedschapskist van de acupuncturist - Paul Heijer over ooracupunctuur
Elke acupuncturist ontwikkelt in de loop der jaren een eigen stijl, met specifieke voorkeuren en werkwijzen. In deze interview reeks spreken we met NVA-acupuncturisten over hoe zij hun behandelingen vormgeven.
