- Kenniscentrum
- Acupunctuuronderzoek
- Databases
- Evidence Based Medicine
- Richtlijnen
Acupunctuur bij angst
Vertaling- Evidence Based Acupuncture Evidence Summary – Acupuncture for the treatment of anxiety
Uit onderzoek blijkt dat 1-30% van de wereldbevolking aan een of andere vorm van angst lijdt [1]. Er zijn 13 verschillende subclassificaties van angststoornissen opgenomen in het meest recente Diagnostic and Statistical Manual (DSM-5), waarbij de symptomen en lichamelijke verschijnselen aanzienlijk kunnen variëren [2]. Van kortademigheid en schommelingen in de hartslag tot rechtstreekse paniekaanvallen, hoofdpijn, pijn en slapeloosheid [3]. Angst is een complexe, alomtegenwoordige aandoening die over het algemeen met medicijnen wordt behandeld.
Volgens het meest actuele wetenschappelijk onderzoek is acupunctuur een effectieve behandeling voor angst. In 2017 werd The Acupuncture Evidence Project gepubliceerd door Dr. John McDonald PhD en Dr. Stephen Janz [4], met een vergelijkend overzicht van het klinische en wetenschappelijke bewijs voor acupunctuur. Dit uitgebreide document, bewerkt na twee eerdere reviews, stelde vast dat er voldoende bewijs is om te stellen dat acupunctuur matig effectief is bij de behandeling van angst [5].
Het bewijs omvatte een systematische review uit 2016 met meer dan 400 gerandomiseerde patiënten die liet zien dat de effecten van acupunctuur voor de behandeling van angst significant zijn gebleken in vergelijking met conventionele behandelingen [6]. De grootste van deze studies, die 120 gerandomiseerde patiënten omvatte, toonde dat acupunctuur een groot effect had op het verminderen van angst en depressie in vergelijking met conventionele behandeling zoals farmacologische aanpak en psychotherapie, met meer dan twee keer de vermindering van de symptomen [7].
Een recentere systematische review gepubliceerd in 2018 liet zien dat alle 13 geïncludeerde studies een angstdaling rapporteerden voor hun behandelingsgroep ten opzichte van de controlegroepen. Drie van deze studies gebruikten farmaceutica als controlestudie [8].
Biochemische mechanismen van acupunctuur
Het autonome zenuwstelsel (ANS), dat bestaat uit het sympathische zenuwstelsel (SNS) en het parasympatische zenuwstelsel (PNS), regelt de interne omstandigheden die nodig zijn voor het bestaan (homeostase) [8]. Er wordt informatie ontvangen van het lichaam en van de externe omgeving en vervolgens wordt gereageerd door ofwel het SNS, dat stimulerende signalen afgeeft, ofwel het PNS, dat signalen afgeeft voor ontspanning. Deze signalen sturen het lichaam aan om te reageren op uiteenlopende manieren, zoals het verhogen van de hartslag en de contractiekracht, of door het verlagen van de bloeddruk en het vertragen van de hartslag [9]. Het is interessant om te weten dat studies aantonen dat acupunctuur een effect heeft op zowel het SNS als het PNS, zoals enkele andere voorbeelden hieronder aantonen.
Een van de gevoeligste maatstaven voor het vermogen van het lichaam om met stress om te gaan is de zogenoemde Hartslagvariabiliteit (HRV). In plaats van consequent op dezelfde snelheid te slaan zoals een metronoom, verandert het hart zijn snelheid op basis van zijn fijn afgestemde reactie op de omgeving. Een hogere HRV wordt in verband gebracht met een betere gezondheid op alle gebieden, inclusief geestelijke gezondheid en lage angstniveaus. Het is aangetoond dat acupunctuur het vermogen van het lichaam om met stress om te gaan verbetert door de HRV te verbeteren [10].
Wanneer het lichaam veel stress ervaart, laat een deel van de hersenen, de hypothalamus, neurochemische stoffen vrij [9]. Onderzoek toont aan dat acupunctuur deze reactie kan afremmen [10]. Het is ook aangetoond dat acupunctuur het vrijkomen van endorfines [11], de lichaamseigen feel good chemicaliën, verhoogt. Deze chemicaliën spelen een belangrijke rol bij de regulatie van stressreacties zoals de mate van pijn, de hartfrequentie, de bloeddruk en onze spijsvertering [12,13,14,15].
Al deze acupunctuurmechanismen hebben een direct effect op het verminderen van angst.
De conventionele behandeling van angst bestaat voornamelijk uit een combinatie van farmacologische en psychologische interventies.
Conventionele behandeling van angst
Farmacologische aanpak
Er zijn verschillende geneesmiddelen die worden voorgeschreven voor angst, waaronder benzodiazepinen (alprazolam), selectieve serotonine heropname remmers (SSRI's) zoals paroxetine, en tricyclische antidepressiva (imipramine), afzonderlijk of in combinatie [16]. Volgens recent onderzoek heeft ongeveer 50% van de patiënten die farmacologisch worden behandeld voor angst een inadequate respons [17], wat betekent dat hun symptomen niet tot klinisch significante niveaus worden verlicht of dat de patiënt nadelige bijwerkingen ervaart. Sommige onderzoekers gaan zelfs zo ver dat zij stellen dat farmacologische behandelingen "niet ideaal" zijn in termen van werkzaamheid wanneer zij worden toegepast voor zowel korte- als langetermijn behandeling [18].
Systematische reviews tonen aan dat benzodiazepinen kunnen leiden tot sedatie en slaperigheid, mentale vertraging en anterograde amnesie (moeite met het vormen van nieuwe herinneringen) [19].
Gedragsmatige aanpak
Cognitieve gedragstherapie (CGT) en op mindfulness gebaseerde CGT zijn twee andere populaire en effectieve vormen van conventionele behandeling van angst en kunnen worden voorgeschreven als op zichzelf staande therapieën, of in combinatie met medicijnen [20]. CGT is een gesprekstherapie die erop gericht is onjuiste of negatieve gedachtepatronen te overwinnen [21]. Het heeft het voordeel van flexibiliteit, waarbij de therapie wordt toegesneden op elk individu en zijn of haar relevante angststoornis. Uit een meta-analyse bleek dat CGT, in vergelijking met een placebotherapie, een matig tot groot effect had op het verminderen van angst door een verscheidenheid aan oorzaken [22].
Conclusie
Hoewel er ethische en methodologische uitdagingen zijn bij het opzetten van studies die de effectiviteit van acupunctuur vergelijken met de conventionele behandeling van angst [23,24], toont het beste beschikbare bewijs aan dat acupunctuur gematigde voordelen heeft bij de behandeling van angst. Studies tonen aan dat acupunctuur effectiever is dan farmacotherapie en vergelijkbaar met gesprekstherapie, waardoor het een nuttige doorverwijzingskeuze is. Bovendien heeft onderzoek verschillende bekende biochemische en biofysische mechanismen aan het licht gebracht die een verklaring kunnen bieden voor de werking van deze oude modaliteit.
Referenties:
- 1. Baxter AJ, Scott KM, Vos T, Whiteford HA. Global prevalence of anxiety disorders: a systematic review and meta-regression. Psychological Medicine 2013; 43:897-910 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22781489/ [←]
- 2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA. American Psychiatric Publishing. 2013 https://psychiatry.org/psychiatrists/practice/dsm [←]
- 3. Health Direct. Anxiety symptoms; Available from: www.healthdirect.gov.au/anxiety-symptoms [←]
- 4. McDonald J, Janz S. The Acupuncture Evidence Project: A Comparative Literature Review. Australian Acupuncture and Chinese Medicine Association Ltd. 2017.
The Acupuncture Evidence Project [←]
- 5. Bazzan AJ, Zabrecky G, Monti DA, Newberg AB. Current evidence regarding the management of mood and anxiety disorders using complementary and alternative medicine. Expert Rev Neurother. 2014;14:411-23 https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1586/14737175.2014.892420 [←]
- 6. Goyata SL, Avelino CC, Santos SV, Souza Junior DI, Gurgel MD, Terra FS. Effects from acupuncture in treating anxiety: integrative review. Rev Bras Enferm. 2016 Jun;69(3):602-9 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27355312/ [←]
- 7. Arvidsdotter, T., Marklund, B., & Taft, C. (2013). Effects of an integrative treatment, therapeutic acupuncture and conventional treatment in alleviating psychological distress in primary care patients–a pragmatic randomized controlled trial. BMC Complementary and Alternative Medicine, 13(1), 308. http://doi.org/10.1186/1472-6882-13-308 [←]
- 8. Amorim, D., Amado, J., Brito, I., Fiuza, S. M., Clinical, N. A. T. I., 2018. (n.d.). Acupuncture and electroacupuncture for anxiety disorders: A systematic review of the clinical research. Elsevier. http://doi.org/10.1016/j.ctcp.2018.01.008 [←]
- 9. Abboud FM, Harwani SC, Chapleau MW. Autonomic neural regulation of the immune system: implications for hypertension and cardiovascular disease. Hypertension. 2012;59:755-62 http://doi.org/10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.186833 [←]
- 10. Guo ZL, Longhurst JC. Expression of c-Fos in arcuate nucleus induced by electroacupuncture: relations to neurons containing opioids and glutamate. Brain Research. 2007;1166:65–76 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2100414/ [←]
- 11. Ribeiro SC, Kennedy SE, Smith YR, Stohler CS, Zubieta JK. Interface of physical and emotional stress regulation through the endogenous opioid system and m-opioid receptors. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry. 2005;1264-1280. https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2005.08.011 [←]
- 12. Harbach H, Moll B, Boedeker RH, et al. Minimal immunoreactive plasma b-endorphin and decrease of cortisol at standard analgesia or different acupunc-ture techniques. European Journal of Anaesthesiology. 2007; 24:370-6 http://doi.org/10.1017/S0265021506001906 [←]
- 13. Li M, Tjen-A-Looi SC, Longhurst JC. Electroacupuncture enhances preproenkephalin mRNA expression in rostral ventrolateral medulla of rats. Neurosci Lett. 2010;477:61-5 http://doi.org/10.1016/j.neulet.2010.04.025 [←]
- 14. Yin J, Chen J, Chen JDZ. Ameliorating effects and mechanism of electro acupuncture on gastric dysrhythmia, delayed emptying and impaired accommodation in diabetic rats. The American Journal of Physiology. 2010; 298:G563-G570
https://doi.org/10.1152/ajpgi.00252.2009 [←]
- 15. Agelink MW, Sanner D, Eich H, Pach J, Bertling R, Lemmer W, Klieser E, Lehmann E. Does acupuncture influence the cardiac autonomic nervous system in patients with minor depression or anxiety disorders? Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie. 2003;71:141-9 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12624851/ [←]
- 16. Rickels K, Rynn M. Pharmacotherapy of generalized anxiety disorder. J Clin Psychiatry. 2002;63:Suppl 9-16 https://www.psychiatrist.com/jcp/anxiety/pharmacotherapy-generalized-anxiety-disorder-characteristics-gad-pharmacologic-options-treatment-algorithms/ [←]
- 17. Generoso MB, Trevizol AP, Kasper S, Cho HJ,Cordeiro Q Shiozawa P. Pregabalin for generalized anxiety disorder: an updated systematic review and meta-analysis. 2017;32:49-55 http://doi.org/10.1097/YIC.0000000000000147 [←]
- 18. Baldwin D, Hou R, Gordon R, Huneke N, Garner M. GAD: experimental medicine models, emerging targets: Pharmacotherapy in generalized anxiety disorder: novel experimental medicine models and emerging drug targets CNS-drugs .; .Available from https://eprints.soton.ac.uk/406180/ [←]
- 19. Perna G, Alciati A, Riva A, Micieli W, Caldirola D. Long-Term Pharmacological Treatments of Anxiety Disorders: An Updated Systematic. http://doi.org/10.1007/s11920-016-0668-3 [←]
- 20. Cuijpers P, Sijbrandij M, Koole S, Huibers M, Berking M, Andersson G. Psychological treatment of generalized anxiety disorder: A meta-analysis. Clinical Psychology Review. 2014; 34:130-140 http://doi.org/10.1016/j.cpr.2014.01.002 [←]
- 21. Mayo Clinic. Cognitive behavioural therapy .; .Available from www.mayoclinic.org/tests-procedures/cognitive-behavioral-therapy/home/ovc-20186868 [←]
- 22. Hofmann,S.G.,psychiatry,J.S.T.J.O.C.,2008.(n.d.).Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders:a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Ncbi.Nlm.Nih.Gov https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18363421/ [←]
- 23. Hopton A, MacPherson H. Acupuncture for Chronic Pain: Is Acupuncture More than an Effective Placebo? A Systematic Review of Poled Data from Meta-analyses. Pain Practice. 2010; 10:94-102 https://doi.org/10.1111/j.1533-2500.2009.00337.x[←]
- 24. Nardini C.The ethics of clinical trials. Ecancermedicalscience. 2014;8:387 http://doi.org/10.3332/ecancer.2014.387 [←]