Acupunctuur op veel punten inzetbaar

Zoek een acupuncturist

Allergische rhinitis

  1. Home
  2. Allergieën
  3. Allergische rhinitis

Vertaling- Evidence Based Acupuncture Evidence Summary – Acupuncture for Allergic Rhinitis

Wereldwijd ondervindt zo’n 10 tot 30% van de bevolking klachten van allergische rhinitis en in sommige landen is de prevalentie zelfs 54% [1], [2]. Allergische rhinitis komt in alle leeftijdsgroepen voor maar het meest bij kinderen. Het treft mannen en vrouwen in gelijke mate [3].
Allergische rhinitis kan zowel seizoensgebonden als het hele jaar door voorkomen. Typische seizoensgebonden triggers zijn stuifmeelpollen. Aanhoudende klachten worden vaak veroorzaakt door haren en huidschilfers van huisdieren en stofmijt. Allergische rhinitis veroorzaakt niezen, loopneus, jeukende neus (en soms ogen), verstopte neus waardoor ook de slaap wordt verstoord, vermoeidheid en een verminderde concentratie. Het heeft een significant negatieve invloed op de kwaliteit van leven en op de werkprestatie. Uit een onderzoek in Zweden blijkt dat het om een productiviteitsverlies van ruim 2,5 biljoen dollar per jaar gaat [4].

Mensen met allergische rhinitis hebben vaak ook last van andere allergische aandoeningen zoals astma en huidklachten. De nauwe relatie tussen neus, longen en huid werd al beschreven in een meer dan tweeduizend jaar oude tekst The Yellow Emperor’s Classic of Internal Medicine [5].

Deze constatering komt overeen met het moderne biomedische perspectief dat neus, longen en huid zijn bekleed met een vorm van epitheelweefsel.

Acupunctuur in de behandeling van allergische rhinitis
Volgens het meest recente bewijs is acupunctuur een effectieve behandelwijze voor allergische rhinitis. Onderzoeken lijken ook uit te wijzen dat acupunctuur veiliger is dan de huidige algemeen gebruikte medicatie en mogelijk ook kosteneffectiever [6],[7].

Allergische rhinitis

In 2017 is het onderzoeksproject The Acupuncture Evidence Project van Dr. John McDonald PhD en Dr. Stephen Janz gepubliceerd. Dit onderzoeksproject bestaat uit een vergelijkende review van klinisch en wetenschappelijk bewijs voor acupunctuur [8]. Hierin zijn onder meer twee systematische reviews, twee gerandomiseerde gecontroleerde studies, een richtlijn klinische praktijk voor allergische rhinitis en twee studies naar kosteneffectiviteit meegenomen. Het gerapporteerde bewijs van effectiviteit en werkzaamheid (efficacy) van acupunctuur voor allergische rhinitis was van gemiddeld tot hoge kwaliteit [9], [10], [11], [12], [13]. Symptomen die de grootste verbetering lieten zien waren niezen, jeukende neus en ogen, loopneus, verstopte neus en onderbroken slaap [12].

Een andere review, waarin zowel studies van voor als na bovenstaande review zijn opgenomen, includeerde 12 gerandomiseerde gecontroleerde studies met 12 tot 30 behandelingen en een frequentie van 2 tot 5 behandelingen per week. In alle 12 studies was ‘echte’ acupunctuur significant effectiever dan ‘nep’ acupunctuur (8 studies) en medicatie (4 studies) [12-23].

Symptomen bleven zich verbeteren tot 3 maanden na de behandeling. Studies die veranderingen in het immuunsysteem hebben gemeten, rapporteerden ook significante vermindering van ontstekingsfactoren, waaronder de neuropeptide Substantie P (SP), Vasoactief Intestinaal Peptide (VIP), Interleukine-4 (IL-4) en stofmijt specifiek IgE
[12], [20], [21].
In de Verenigde Staten wordt acupunctuur aanbevolen in de klinische richtlijn voor allergische rhinitis van de Otolaryngology Head Neck Surgery Foundation als behandeloptie voor wie een niet-farmacologische behandeling prefereert [24].

Biologische werkingsmechanismen
Bij mensen met allergische rhinitis beschouwt het immuunsysteem een aantal irriterende maar onschuldige stoffen als een bedreiging (een allergeen) en creëert daarvoor een specifiek immunoglobuline genaamd IgE. Deze IgE’s triggeren vervolgens mestcellen in een proces dat bekend staat als ‘priming’. Wanneer deze mestcellen een allergeen tegenkomen, zoals stuifmeelpollen, reageren ze met het vrijgeven van een cocktail van stofjes (waaronder histamine) die ontstekingsreacties in het neusslijmvlies veroorzaken. 

Is het neusslijmvlies eenmaal ontstoken, dan geven de zenuwuiteinden in het neusslijmvlies ook ontstekingsbevorderende neuro-eiwitten af zoals Substantie P (SP), het CGRP-eiwit en het Vasoactief Intestinaal Peptide (VIP). Deze neuropeptiden verergeren de ontstekingsreactie en veroorzaken jeuk, niezen, loopneus en een verstopte neus. De hypergevoelige neus reageert vervolgens ook op een heel scala aan andere irriterende stoffen zoals parfum, rook en veranderingen in temperatuur en vochtigheid.

Allergische rhinitis

Deze allergische ontstekingsreactie omvat een cascade aan interacties tussen receptoren en ontstekingsmediatoren [25]. De belangrijkste receptoren betrokken bij allergische rhinitis zijn de histamine receptor (waarop de antihistamine-medicatie zich richt) en de zogeheten transient receptor potential V1 (TRPV1) ofwel de vanilloid receptor TRPV1. Activatie van receptor TRPV1 geeft een jeukende neus en ogen, veroorzaakt niezen en een loopneus.

Allergische rhinitis

Acupunctuur reduceert de symptomen van allergische rhinitis en verbetert de tolerantie voor mogelijke allergenen doordat het de IgE-waarden vermindert, alsook de expressie, sensitiviteit en activatie van TRPV1 via verschillende neurologische banen [25]. Acupunctuur reduceert ook Substantie P (SP) met 77.8% in de eerste 24 uur na de eerste behandeling, en Vasoactief Intestinaal Peptide ((VIP) bij allergische rhinitis en het eiwit CGRP bij migraine [12], [21], [26].

De conventionele behandeling van allergische rhinitis
De conventionele behandeling van allergische rhinitis adviseert het vermijden van triggers en omvat orale medicatie, neussprays en allergeen immunotherapie.
Mensen die last hebben van stuifmeelpollen zouden bijvoorbeeld bepaalde planten uit hun tuin kunnen verwijderen, chirurgische mondmaskers kunnen dragen om blootstelling aan pollen te verminderen of zelfs, in sommige gevallen, kunnen verhuizen naar een andere locatie. Om huisstof te verminderen kan men hypoallergene matrassen en kussens aanschaffen, alsook tapijt en gordijnen verwijderen. Huisdieren die reactiviteit van het neusslijmvlies veroorzaken zouden geen toegang tot de slaapkamer meer moeten krijgen en in extreme gevallen moeten worden herplaatst. Het vermijden van triggers kan effectief zijn maar is niet altijd mogelijk of praktisch uitvoerbaar/haalbaar.
Orale over-de-toonbank-verkrijgbare antihistaminica alsook voorgeschreven orale steroïden en mestcelstabilisatoren zijn de meest algemeen gebruikte vormen van farmacologische therapie. [27] Deze kunnen gecombineerd worden met corticosteroïden neusspray om tijdelijke symptomen te verlichten. Allergeen immunotherapie wordt over het algemeen ingezet als een kuur van subcutane injecties gedurende een aantal (3-5) jaren en is nu ook verkrijgbaar als smelttablet voor onder de tong [28].
In tegenstelling tot medicatie die tijdelijk symptomatische verlichting geeft, wordt allergeen immunotherapie (AIT) gezien als de enige farmaceutische therapie die het verloop van de ziekte verandert [29].

Conclusie
Recent onderzoek laat zien dat acupunctuur een effectieve en relatief veilige behandeloptie is die zowel tijdelijk symptomatische verlichting kan bieden als doorgaand profijt tot drie maanden na de behandeling. In onderzoeken presteerde ‘echte’ acupunctuur beter dan ‘nep’ acupunctuur, alsook beter dan algemeen gebruikte orale medicatie. Acupunctuur wordt als behandeling aangeraden voor mensen met allergische rhinitis die een niet-farmacologische behandeling verkiezen [11].

Epiloog
In 2023 vindt in Nederland een onderzoek plaats naar acupunctuurbehandelingen voor een verstopte neus als gevolg van allergische rhinitis. Het onderzoek is positief getoetst door METC Brabant en wordt uitgevoerd ter afronding van een PhD-studie in de acupunctuur aan de Nanjing University of Chinese Medicine (NJUCM) in China. In het onderzoek wordt een groep respondenten gedurende 6 weken behandeld met in totaal 8 acupunctuurbehandelingen volgens een vast behandelprotocol met vooraf bepaalde acupunctuurpunten. De effecten van deze behandelingen worden vergeleken met het gebruik van Carelastin© azelastine neusspray (antihistaminicum) in de andere onderzoeksgroep.
Vermeulen, J.M., Acupuncture for Nasal Congestion in Allergic Rhinitis; An Open-Label, Randomized, Monocenter Trail (ANCAR Trial), https://clinicaltrials.gov/ct2...

Referenties:

  • 1. Katelaris CH, Lee BW, Potter PC, Maspero JF, Cingi C, Lopatin A, et al. Prevalence and diversity of allergic rhinitis in regions of the world beyond Europe and North America. Clinical and experimental allergy: Journal of the British Society for Allergy and Clinical Immunology. 2012;42(2):186-207.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22092947/ [←]

  • 6. Reinhold T, Brinkhaus B, Willich SN, Witt C. Acupuncture in patients suffering from allergic asthma: is it worth additional costs? J Altern Complement Med. 2014;20(3):169-77. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24256028/ [←]

  • 7. Kim SY, Lee H, Chae Y, Park HJ. A systematic review of cost-effectiveness analyses alongside randomised controlled trials of acupuncture. Acupuncture in medicine: Journal of the British Medical Acupuncture Society. 2012;30(4):273-85.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23099289/ [←]

  • 9. Feng S, Han M, Fan Y, Yang G, Liao Z, Liao W, et al. Acupuncture for the treatment of allergic rhinitis: a systematic review and meta-analysis. American journal of rhinology & allergy. 2015;29(1):57-62.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25590322/ [←]

  • 12. McDonald JL, Smith PK, Smith CA, Changli Xue C, Golianu B, Cripps AW. Effect of acupuncture on house dust mite specific IgE, substance P, and symptoms in persistent allergic rhinitis. Annals of allergy, asthma & immunology: official publication of the American College of Allergy, Asthma, & Immunology. 2016;116(6):497-505.
    https://www.annallergy.org/article/S1081-1206(16)30126-0/fulltext [←]

  • 13. Xue CC, Zhang AL, Zhang CS, DaCosta C, Story DF, Thien FC. Acupuncture for seasonal allergic rhinitis: a randomized controlled trial. Annals of allergy, asthma & immunology : official publication of the American College of Allergy, Asthma, & Immunology. 2015;115(4):317-24.e1.
    https://www.annallergy.org/article/S1081-1206(15)00342-7/fulltext  [←]

  • 17. Brinkhaus B, Witt CM, Jena S, Liecker B, Wegscheider K, Willich SN. Acupuncture in patients with allergic rhinitis: a pragmatic randomized trial. Annals of allergy, asthma & immunology: official publication of the American College of Allergy, Asthma, & Immunology. 2008;101(5):535-43.
    https://www.annallergy.org/article/S1081-1206(10)60294-3/fulltext  [←]

  • 19. Chen S, Wang J, Bai P, Zhao Q, Tan C, Wang B, et al. [Moderate and severe persistent allergic rhinitis treated with acupuncture: a randomized controlled trial]. Zhongguo zhen jiu = Chinese acupuncture & moxibustion. 2015;35(12):1209-13.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29354954  [←]

  • 20. Rao YQ, Han NY. [Therapeutic effect of acupuncture on allergic rhinitis and its effects on immunologic function]. Zhongguo zhen jiu = Chinese acupuncture & moxibustion. 2006;26(8):557-60. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16941973  [←]

  • 21. Li YM, Zhuang LX, Lai XS, Jiang GH. [Effects of electroacupuncture on plasma vasoactive intestinal peptide and substance P in perennial allergic rhinitis patients]. Zhen ci yan jiu = Acupuncture research / [Zhongguo yi xue ke xue yuan Yi xue qing bao yan jiu suo bian ji]. 2007;32(2):136-8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9388311  [←]

  • 23. Chen Y, Jin X, Yu M, Qiu H, Fang Y, Zhang S, et al. [Efficacy of acupuncture on moderate and severe allergic rhinitis]. Zhongguo zhen jiu = Chinese acupuncture & moxibustion. 2015;35(4):339-43. 
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26054141  [←]

  • 25. McDonald JL, Cripps AW, Smith PK. Mediators, Receptors, and Signalling Pathways in the Anti-Inflammatory and Antihyperalgesic Effects of Acupuncture. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM. 2015;2015:975632.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26339274  [←]